Επικουρικά και Σησαμοειδή οστάρια. Είναι ή δεν είναι παθολογικά;

Συχνά στην κλινική πράξη εμφανίζονται προβλήματα που έχουν σχέση με την ύπαρξη υπεράριθμων οσταρίων ή σησαμοειδών οσταρίων. Τα οστάρια   αυτά  πολλές φορές λανθασμένα συγχέονται με κάταγμα των παρακείμενων οστών.

 

Τα περισσότερα οστά στο ανθρώπινο σώμα συνδέονται μεταξύ τους στις αρθρώσεις. Υπάρχουν ωστόσο και κάποια οστά που δεν συνδέονται με κανένα άλλο οστό ή εμφανίζονται περιστασιακά (σε διάφορες αναλογίες) και για τον λόγο αυτό λέγονται  επικουρικά . Συναντώνται στην πλειοψηφία τους στον σκελετό των χεριών και των ποδιών .

 Έχουν γίνει κατά καιρούς πολλές καταγραφές των οσταρίων αυτών από διάφορους μελετητές με βασικότερη αυτή του Pfitzner στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, όπου περιέγραψε και σχεδίασε τα περισσότερα επικουρικά οστάρια του χεριού και του ποδιού. Ακολούθησαν και άλλοι μελετητές όπως οι O’Rahilly, Dwight,Koehler, Marti ,Trolle, που έκαναν καταγραφή αυτών , ενώ υπήρξαν και μελετητές όπως ο Vesalius που περιέγραψαν μεμονωμένα επικουρικά οστάρια.

Έχουν περιγραφεί περισσότερα από 30 επικουρικά οστάρια στο χέρι και πάνω απο 40 στο πόδι με διαφορετικά συνώνυμα ενώ το 1955 έγινε μία διεθνώς αποδεκτή καταγραφή από τη Nomica Anatomica.

Τα σησαμοειδή οστάρια από την άλλη συνδέονται μόνο με τένοντες ή είναι ενσωματωμένα στους μύες.

 

Υπάρχουν  42 διαφορετικα  σησαμοειδή οστάρια διάσπαρτα σε διάφορα σημεία του σώματος. 

Η ονομασία των σησαμοειδών προέρχεται απο το σουσάμι (φυτό Sesamum Indicum που το καλλιεργούσαν στην Ινδία), τα μικρά δηλαδή ωοειδή σπέρματα της σουσαμιας που ολοι γνωρίζουμε και χρησιμοποιούνται στα αρτοσκευάσματα και από τα οποία παράγεται το ταχίνι. Η δημιουργία και ύπαρξη των σησαμοειδών στο σώμα σχετίζεται με ενδογενείς γενετικούς παράγοντες σε αλληλεπίδραση με εξωγενείς εμβιομηχανικούς παράγοντες .

Δύο αξιόλογα παραδείγματα σησαμοειδών οσταρίων είναι τα ακόλουθα. Το πρώτο είναι η επιγονατίδα , η οποία είναι το μεγαλύτερο σησαμοειδές . Ο ρόλος των σησαμοειδών είναι να προστατεύουν την άρθρωση, η οποία βρίσκεται σε συνάρτηση με αυτά. Αυτός είναι και ο ρόλος της επιγονατίδας, να προστατεύει δηλαδή την άρθρωση του γόνατος. Επιπλέον, η επιγονατίδα βοηθάει στην αύξηση της τάσης του μυός, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν το τρόπο στη μεγαλύτερη μυϊκή ισχύ και κίνηση. Το δεύτερο αξιόλογο παράδειγμα είναι τα πολύ μικρά σησαμοειδή (του μεγάλου δακτύλου), καθένα σε μέγεθος μικρού αμυγδάλου, τα οποία βρίσκονται στην κάτω-πελματιαία πλευρά του προσθίου ποδός στο επίπεδο του μεγάλου δάκτυλου του ποδιού. Στο σημειό αυτό τα οσταρια αυτά ενδέχεται να υποστούν καταπόνηση-φλεγμονή η οποία λέγεται σησαμοειδίτιδα. 

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι τα οστάρια αυτά (σησαμοειδή και επικουρικά) αποτελούν παραλλαγές φυσιολογικών οστικών δομών οι οποίες κάτω από κατάλληλες συνθήκες ενδέχεται να δημιουργήσουν παθολογικές καταστάσεις.