ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ

Το 80% των μουσικών παρουσίασε κατά την καριέρα του κάποιο πρόβλημα υγείας που στο 75% των περιπτώσεων επηρέασε αρνητικά την απόδοσή τους.
Ανήκει στα 5 πιο επικίνδυνα επαγγέλματα με 22% μεγαλύτερη θνητότητα από το γενικό πληθυσμό .
Μόνο στις ΗΠΑ υπάρχουν 40 κλινικές για μουσικούς. Υπάρχουν αντίστοιχες σε  Γερμανία και Αυστραλία.Το 75% αν θεραπευθεί εγκαίρως επιστρέφει στην εργασία. Το 1/3 όμως σταματά την καριέρα διότι έρχεται αργά (Mayo clinic USA).

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΤΑΛΑΙΠΩΡΟΥΝ ΤΟΥΣ  ΜΟΥΣΙΚΟΥΣ;

Ένας μουσικός λαμβάνει ακραίες θέσεις για πολλή ώρα και επαναλαμβάνει την ίδια κίνηση χιλιάδες φορές.

Τα προβλήματα υγείας των μουσικών μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

ΤΑ ΣΩΜΑΤΙΚΑ και ΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ
Τα σωματικά προβλήματα με τη σειρά τους χωρίζονται σε 2 ομάδες:τα μυοσκελετικά (ορθοπεδικά) και τα γενικά (νευρολογικά, αναπνευστικά, δερματολογικά, ακοολογικά, οπτικά).
 Τα μυοσκελετικά  είναι συνήθως συνεπεία υπέρχρησης και με την σειρά τους  διακρίνονται σε:Δυσλειτουργίες του μυοσκελετικού συστήματος και σε  σύνδρομα παγίδευσης νεύρου (περιφερική μονονευροπάθεια).

Οι δυσλειτουργίες του μυοσκελετικού  στους μουσικούς περιλαμβάνουν: τα σύνδρομα υπέρχρησης (γάγγλια, εκτινασσόμενος δάκτυλος ή γενικότερα τενοντίτιδες, όπως η επικονδυλίτιδα, ο παγωμένος ώμος, σύνδρομο πρόσκρουσης του ώμου).

Τα σύνδρομα παγίδευσης νεύρου (20%). Τα περιλαμβάνουν το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, παγίδευση ωλενίου νεύρου, παγίδευση κερκιδικού νεύρου, σύνδρομο θωρακικής εξόδου.

Στα αίτια δημιουργίας ΠΌΝΟΥ είναι οι ακόλουθοι προδιαθεσικοί παράγοντες:

Ι) ενδογενείς. Περιλαμβάνουν την ανατομία του σώματος του μουσικού όπως χαλαρότητα των αρθρώσεων (αδύναμοι μυς), στυλ και επίπεδο παιξίματος.

ΙI) εξωγενείς. Χρόνος, ένταση παιξίματος, μέγεθος και σχήμα οργάνου, προηγούμενες κακώσεις, αλλαγές ρεπερτορίου-δασκάλου και λάθη τεχνικής.


Στα γενικά προβλήματα υγείας περιέχονται τα ακόλουθα:

 

• Οι διαταραχές της κινητικής λειτουργίας που περιλαμβάνει την εστιακή δυστονία που είναι αδυναμία ελέγχου κίνησης λόγω της ταυτόχρονης σύσπασης αγωνιστών-ανταγωνιστών μυών, χωρίς να παρεμβάλλεται ο φυσιολογικός μηχανισμός αναχαίτισης. Δεν υπάρχει πόνος αλλά ο μουσικός δεν μπορεί να εκτελέσει τη συγκεκριμένη κίνηση. Αίτια άγνωστα άλλα πιθανολογείται η πολύωρη εξάσκηση (μόνο σε επαγγελματίες που μελετούν πολλές ώρες), ψυχολογική πίεση και στρες. Στους πιανίστες εμφανίζεται στο 4ο και 5ο δάκτυλο στους έγχορδους στο 3ο, 4ο, 5ο δάκτυλο, τα χείλη στους πνευστούς.
•  Προβλήματα ακοής-όρασης. Μετά από 20 έτη 42% μείωση ακοής.
• Δερματολογικά προβλήματα από το νικέλιο που προκαλούν αλλεργίες π.χ. χειλίτιδα κλαρινίστα, λαιμός του βιολιστή, στήθος και γόνατο του τσελίστα, πηγούνι φλαουτίστα. Ο κάλλος στα δάκτυλα του βιολιστή, τσελίστα. Ερπητικές λοιμώξεις στα χείλη των πνευστών.
• Αναπνευστικά προβλήματα στους πνευστούς, όπως είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
• ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΩΝ

Προσωπικότητα του μουσικού (KempBulletin 1981).
Στα άκρα είναι οι χάλκινοι πνευστοί και τα κρουστά που βλέπουν τους εαυτούς τους αθλητικούς, σίγουρους και εξωστρεφείς. Στο άλλο άκρο είναι οι έγχορδοι και ξύλινοι πνευστοί που βλέπουν τους εαυτούς εσωστρεφείς, ανασφαλείς, μη αθλητικούς. Οι υπόλοιποι είναι στη μέση. Οι πιανίστες είναι εξωστρεφείς συντηρητικοί και υπάκουοι ( Lipton, Builione).
Στη συμφωνική ορχήστρα το τρακ της σκηνής από 24-63%. Κατάθλιψη 17%, προβλήματα ύπνου 14%, άγχος 13% και πονοκέφαλος 10% (MiddlestadtFishbein 1989).
Στρεσογόνοι παράγοντες για τους επαγγελματίες μουσικούς είναι ο αποχωρισμός από την οικογένεια (43%), ακανόνιστες ώρες εργασίας (45%), μονοτονία πρόβας (43%), μουσικά ταξίδια (42%) (Steptoe 1987 BrJPsychol). Οι αντίστοιχοι για τους φοιτητές είναι η αβεβαιότητα εύρεσης εργασίας (80%), ο επαγγελματικός ανταγωνισμός (51%), πισώπλατα χτυπήματα συμφοιτητών (42%) και οι ακανόνιστες ώρες (20%).

Η ΠΡΟΛΗΨΗ αποτελεί την καλύτερη θεραπεία

1) Ενημέρωση-Πληροφόρηση. Τόσο σε δασκάλους όσο και σε γονείς. Οι δεύτεροι πρέπει να ξέρουν ότι πρέπει να έχουν την ευαισθησία μιας λογικής ισορροπίας, ανάμεσα στις δικές τους επιδιώξεις και τις διαθέσεις και ικανότητες του παιδιού. Οι δάσκαλοι πρέπει να ξεπεράσουν το ταμπού του μυστικισμού.

2) Ζέσταμα. Ξεκινά από αργά η μελέτη και προχωρά στα γρήγορα. Χρειάζεται όμως και σωματικό ζέσταμα και όχι μόνο μουσικό, με διατατικές ασκήσεις και αύξηση θερμοκρασίας τοπικά στα χέρια π.χ. σε πιανίστες.

3) Διαλείμματα. Χαλαρώνουν οι μεγάλες και μικρές μυϊκές ομάδες από την ένταση και η αυτοσυγκέντρωση. Ποικίλλουν χρονικά από 2 λεπτά ως 2 και 3 ώρες.

4) Ρυθμός μελέτης. Σταδιακή αύξηση της μελέτης για πρόληψη τραυματισμού και αποδοτικότερη μελέτη.

5) Εξωμουσικές δραστηριότητες. Χρειάζεται προσοχή για να μην αυξάνει την κούραση π.χ. ο βιολιστής με κομπιούτερ και ο πιανίστας με το τένις.

6) Εναλλαγή περιεχομένου. Η επανάληψη των στερεότυπων κινήσεων αυξάνει την πιθανότητα του τραυματισμού. Γι αυτό χαλαρώνει μυϊκά και αναπνέουν σωστά με άλλα κομμάτια.

7) Νοερή μελέτη. Είναι καλύτερη η απόδοση όταν συνδυάζεται σωματική με νοερή μελέτη σε όλες τις πολυσύνθετες κινητικές δεξιότητες.

8) Κίνηση-Στάση Σώματος- Αναπνοή. Αlexander- Feldenkrais για σωστή στάση και αναπνοή.

9) Έλεγχος οργάνου και βοηθητικά εξαρτήματα. Βοηθούν τη σωστή εργονομία μοιράζοντας σωστά το βάρος του οργάνου.

10) Σωματική άσκηση. Δυναμώνει το σώμα και χαλαρώνει από την αυτοσυγκέντρωση.

11) Ανατομία σε σχέση με το μουσικό όργανο. Η γνώση της ανατομίας έχει σαν αποτέλεσμα καλύτερη κατανόηση και αντίληψη της προτεινόμενης τεχνικής.

12) Έλεγχο του στρες. Τεχνικές χαλάρωσης και αυτοσυγκέντρωσης.

ΠΟΙΑ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Εύρεση του αιτίου από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Η θεραπεία περιλαμβάνει :

α)ανάπαυση και β) αποκατάσταση.

Στην οξεία φλεγμονώδη φάση

• ανάπαυση του μέλους,
• φυσικοθεραπεία,
• νάρθηκες
• αντιφλεγμονώδη και
• αεροβική γυμναστική με σωματικές ασκήσεις για ενδυνάμωση και ψυχολογικούς λόγους.
• Επίσης διόρθωση στάσης σώματος και τεχνικές χαλάρωσης (Yoga, Alexander).

Όταν  ο ασθενής σταματήσει να πονάει (μπορεί να χρειαστεί αναμονή ως 12-18 μήνες) αρχίζει η αποκατάσταση μέσα απο εξατομικευμένα πρωτόκολλα αποκατάστασης.