Το τρέξιμο μπορεί να κάνει κακό στα γόνατα και να προκαλέσει οστεοαρθρίτιδα. Μύθος ή αλήθεια;
Πολλοί είναι αυτοί που φοβούνται πως αντί για τα πολλαπλά οφέλη του τζόκινγκ, θα καταλήξουν στο τέλος με γόνατα που θα υποφέρουν από οστεοαρθρίτιδα. Πολλές θεωρίες, έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς σχετικά με το αν το τρέξιμο προκαλεί τελικά αρθρίτιδα. Είναι εύλογο να πιστεύει κάποιος ότι το τρέξιμο βλάπτει τα γόνατα, δεδομένου ότι με κάθε διασκελισμό ασκούνται πολύ μεγάλες πιέσεις στα γόνατα. Η κοινή λογική λέει ότι όταν επιβαρύνεται επίμονα μία άρθρωση, τελικά θα φθαρεί ο προστατευτικός χόνδρος που περιβάλλει τα οστά της και έτσι θα εκδηλωθεί αρθρίτιδα. Ωστόσο, πολλές δημοσιευμένες και μακροχρόνιες μελέτες έχουν αποδείξει ότι εφόσον κάποιος έχει υγιή γόνατα όταν αρχίζει να τρέχει συστηματικά δεν αυξάνονται οι πιθανότητες να εκδηλώσει αρθρίτιδα στα γόνατα. Μία νέα έρευνα μάλιστα δείχνει ότι το τρέξιμο θα μπορούσε πραγματικά να προστατεύσει τις αρθρώσεις σου.
Το πώς όμως μπορεί το τζόκινγκ να συνδυάζει υψηλή πρόσκρουση στο έδαφος με μειωμένο κίνδυνο αρθρίτιδας παρέμενε έως τώρα μυστήριο. Μία πιθανή εξήγηση παρέχει μία νέα μελέτη, η οποία διεξήχθη από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Queens, στο Οντάριο του Καναδά, και άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα.
Όπως γράφουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Medicine & Science in Sports & Exercise» αποφάσισαν να διερευνήσουν τι συμβαίνει στα πόδια μας από εμβιομηχανική άποψη όταν τρέχουμε και πώς συγκρίνεται αυτό με ό,τι μας συμβαίνει όταν περπατάμε.
Η βάδιση θεωρείται δραστηριότητα χαμηλής πρόσκρουσης και απίθανο να συμβάλλει στην έναρξη ή την επιδείνωση της αρθρίτιδας στα γόνατα. Μάλιστα συνιστάται στους πάσχοντες από αρθρίτιδα ως μέσον αποφυγής της αύξησης του σωματικού βάρους και καταπράυνσης των πονεμένων αρθρώσεων.
Έως τη νέα μελέτη όμως κανείς δεν είχε μετρήσει τα φορτία που ασκούνται στα γόνατα όταν περπατάμε και όταν τρέχουμε.
Στη μελέτη συμμετείχαν 14 υγιείς ερασιτέχνες δρομείς (7 άνδρες και 7 γυναίκες) δίχως προβλήματα στα γόνατα. Οι εθελοντές έβγαλαν τα παπούτσια τους και περπάτησαν με χαλαρό ρυθμό πέντε φορές σε έναν κυλιόμενο διάδρομο μήκους 15 μέτρων. Εν συνεχεία, έτρεξαν πέντε φορές στον ίδιο διάδρομο με τον ρυθμό που είχαν συνηθίσει από τις προπονήσεις τους.
Ο διάδρομος ήταν εξοπλισμένος με ειδικούς αισθητήρες ώστε να καταγράφει τις κινήσεις των ποδιών τους και να υπολογίζει τις πιέσεις που ασκούνταν στα πόδια τους κάθε φορά που άγγιζαν τα πέλματά τους στο έδαφος.
Όταν έτρεχαν οι εθελοντές, χτυπούσαν το έδαφος με δύναμη ίση με το οκταπλάσιο του σωματικού βάρους τους, ενώ όταν περπατούσαν η δύναμη της πρόσκρουσης ήταν τριπλάσια από το σωματικό βάρος τους. Επειδή όμως έκαναν μεγαλύτερο διασκελισμό όταν έτρεχαν, τα πόδια τους χτυπούσαν λιγότερες φορές στον κυλιόμενο διάδρομο διότι χρειάζονταν λιγότερα βήματα για να καλύψουν τρέχοντας την απόσταση των 15 μέτρων. Επιπλέον, η επαφή των πελμάτων τους με το έδαφος ήταν πολύ πιο σύντομη απ’ ό,τι όταν περπατούσαν, εξαιτίας της ταχύτητας της μετακίνησής τους. Το τελικό αποτέλεσμα μετά την ολοκλήρωση των πέντε διαδρομών από κάθε τρόπο μετακίνησης ήταν να ασκούνται σχεδόν οι ίδιες πιέσεις στα γόνατά τους, είτε περπατούσαν, είτε έτρεχαν.
Το εύρημα αυτό παρέχει μία «πειστική εξήγηση για την προστασία των δρομέων από την αρθρίτιδα στα γόνατα, διότι υποδηλώνει ότι για τα γόνατα δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο περπάτημα και στο τρέξιμο», σχολιάζει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Ρος Μίλερ, ο οποίος είναι επίκουρος καθηγητής Κινησιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.
Μία άλλη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο «American Journal of Sports Medicine» αποκάλυψε έπειτα από παρακολούθηση δρομέων που έτρεχαν 5 χλμ. την ημέρα για πάνω από 30 χρόνια πως τα ποσοστά οστεοαρθρίτιδας που εμφάνιζαν δεν ήταν μεγαλύτερα από κάποιον άλλο που δεν είχε καν αθληθεί. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως για τους περισσότερους τραυματισμούς αλλά και για τα υψηλά ποσοστά οστεοαρθρίτιδας συνήθως φταίνε τα ακατάλληλα παπούτσια, που δε βοηθάνε καθόλου στην ομαλή διαδικασία του τρεξίματος. Έχει αποδειχθεί ότι το τρέξιμο και το περπάτημα έχουν σχεδόν τα ίδια οφέλη για την υγεία. Φυσικά όλα εξαρτώνται από την ένταση της άσκησης, την ηλικία και το σωματικό βάρος του κάθε ανθρώπου που αποφασίζει να γυμναστεί. Κι ενώ το τρέξιμο μειώνει τον κίνδυνο διαφόρων ασθενειών, εν τούτοις οι τραυματισμοί των αρθρώσεων, των γονάτων και των ισχίων αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας.