Χρόνιος πόνος στην Ορθοπαιδική

Ως πόνο ορίζουμε την δυσάρεστη, αισθητική και συναισθηματική εμπειρία που σχετίζεται με ενεργό ή πιθανή βλάβη ιστού. Ένας ασθενής λέμε ότι έχει χρόνιο πόνο όταν ο πόνος επιμένει ακόμη και μετά από 3 μήνες. Η έναρξη του σχετίζεται από κάποιο γεγονός (τραυματικό ή μη) και ο πόνος επιμένει πάρα την λήψη σχετικής αγωγής.

Ο χρόνιος πόνος σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε σήμερα να χαρακτηριστεί ως πάθηση. Στην Ορθοπαιδική συγκεκριμένα απαντάται σε πολλές παθολογικές καταστάσεις (τις περισσότερες φορές αδιάγνωστες). Ο χρόνιος πόνος ως καθημερινό σύμπτωμα πέρα από την διαταραχή στην ποιότητα ζωής των ασθενών έχει τεράστιο αντίκτυπο στην καθημερινότητα της εργασίας αλλά και των δραστηριοτήτων του. Πολλές φορές επηρεάζει ακόμα και τον ύπνο των ασθενών διαταράσσοντας τον ψυχισμό τους. Η κίνηση είναι ζωή έλεγε ο Αριστοτέλης, ο οποίος μεταξύ άλλων είχε πει για τον πόνο ότι “πρόκειται για ένα συναίσθημα ή μια αίσθηση που βιώνεται στην καρδιά”.

Είναι το αποτέλεσμα συνήθως δυσιατων παθήσεων και πολλές φορές συνοδεύει επιπλοκές νοσηρών καταστάσεων .Τα αίτιά λοιπόν μπορεί να ποικίλουν (ψυχολογικά, ιστικές βλάβες, βλάβες νεύρων κτλ.)και άλλες φορές είναι αδιευκρίνιστα. Η επιστήμη που μελετά τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς έχει αναπτύξει τη θεωρία της “πύλης του πόνου”. Πρόκειται για την επικρατούσα άποψη σχετικά με τη φυσιολογία και την ανατομία του πόνου. Με επιστημονικούς όρους η φυσιολογία ορίζει τον πόνο ως αλγαισθησία. Είναι η διαδρομή που ακολουθείται από τα κωδικοποιημένα μηνύματα ώστε αυτά να προωθηθούν από το βλαπτικό ερέθισμα μέχρι το ΚΝΣ. Αυτό το αντιλαμβάνεται το σώμα μας ως πόνο. Ο πόνος πέρα από την δυσάρεστη εμπειρία που προσφέρει αποτελεί ταυτόχρονα έναν αμυντικό μηχανισμό, ένα προειδοποιητικό καμπανάκι για την δυσλειτουργία στο σώμα μας. Ο πόνος αποτελεί μια κατάσταση με κλινική εικόνα που ποικίλει. Διακρίνουμε δύο κύριες μορφές πόνου. α)πόνος από τους αλγουποδοχεις και β) τον νευροπαθητικό.

ΑΛΓΟΥΠΟΔΟΧΕΙΣ

Πιο συγκεκριμένα τα βλαπτικά ερεθίσματα τα οποία παράγονται μετά από μία ιστική βλάβη αναγνωρίζονται από τους αλγοϋποδοχείς και μεταφέρονται τελικά μέσω νευρικών ινών στον εγκέφαλο.

Στην περιοχή της ιστικής βλάβης αναπτύσσεται η “φλεγμονώδης σούπα” όπως αναφέρεται στην βιβλιογραφία. Πρόκειται για την απελευθέρωση διαφόρων ουσιών( κυτταροκίνες (IL 1β, IL 6, IL 8 κτλ , ΤΝFa) από τα ουδετερόφιλα, Τ- λεμφοκύτταρα, μακροφάγα, προσταγλανδίνες, σεροτονίνη, βραδυκινίνη, ισταμίνη και άλλες) στη περιοχή της βλάβης λόγω της φλεγμονώδους απόκρισης από το ανοσοποιητικό σύστημα.

ΝΕΥΡΟΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ

Ο πόνος εδώ ξεκινά ή προκαλείται από μια πρωτοπαθή βλάβη ή δυσλειτουργία στο νευρικό σύστημα (είτε στο περιφερικό είτε στο κεντρικό νευρικό σύστημα). Τα τελευταία χρόνια είναι έντονο το ενδιαφέρον σχετικά με τον νευροπαθητικό πόνο , καθώς σε πολλά σύνδρομα πόνου, όπως κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου εμπλέκεται και ο νευροπαθητικός πόνος πέρα από τον αλγαισθητικό πόνο που αναφέρθηκε προηγουμένως. Η λειτουργική βάση του νευροπαθητικού πόνου είναι η βλάβη των περιφερικών νεύρων. Η βλάβη αυτή μπορεί να προκύψει ύστερα από τραυματισμό, βακτηριακή, ιογενή λοίμωξη, μεταβολικό σύνδρομο (σακχαρώδης διαβήτης), γενετικές ανωμαλίες, ιοντίζουσα ακτινοβολία(σπάνια), νευροτοξίνες. Παρατηρείται μία φλεγμονή στην περιοχή της βλάβης του νεύρου γεγονός που προκαλεί πόνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νευροπαθητικός πόνος ΔΕΝ ανταποκρίνεται στα οπιοειδή. Αυτό είναι σημαντικό και δικαιολογεί το γεγονός όπου ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν αγωγή δεν ανακουφίζονται. Έρευνες έχουν δείξει ότι σε βλάβες νεύρων έχουμε καταστροφή των υποδοχέων των οπιοειδών αλλά και άλλων υποδοχέων όπου συνδέονται οι ανασταλτικοί νευροδιαβιβαστές . Είναι πάρα πολύ σημαντικό ο ιατρός να μπορεί να διακρίνει έναν νευροπαθητικό από έναν αλγαισθητικό πόνο , καθώς υπάρχει διαφορετική προσέγγιση. Οι θεραπευτικές επιλογές ποικίλουν με διαφορετική ανταπόκριση όμως.